افرادی که قصد سفر دارند، معمولا به سایت‌هایی که بلیط ارائه می‌دهند، سر می‌زنند یا با آژنس‌های مسافرتی تماس می‌گیرند. در این هنگام با دو کلمه روبرو می‌شوند که افرادی که سفرباز نباشند.
ممکن است معنی آن‌ها را ندانند و در انتخاب نوع بلیط سردرگم شوند. بلیط چارتری و سیستمی دو نوع بلیط هستند که امکان خریداری آن‌ها برای سفر وجود دارد.
اما هر کدام از آن‌ها با توجه به ویژگی‌هایی که دارند بسته به موقعیت شخص برای افراد مناسب است. پس با ما در پایاسفر همراه باشید تا بیشتر با تفاوت بلیط سیستمی و چارتری آشنا شویم.
بلیط چارتری چیست؟
کلمه چارتر به معنای «درست کردن» یا «اجاره کردن» است. اکثر افراد فکر می‌کنند که کلمه چارتر فقط برای بلیط هواپیما استفاده میشود.
اما این نوع بلیط برای سایر وسایل حمل و نقل نیز چون کشتی، قطار و… و نیز هرچیزی که امکان اجاره کردن توسط آژانس‌های مسافرتی باشد، وجود دارد.
برخی اوقات آژانس‌های مسافرتی اقدام به اجاره همه یا بخشی از صندلی‌های یک پرواز در یک مدت مشخص در مسیر مورد نظرشان می‌کنند و بدین شکل پروازهای چارتری به وجود می‌آیند.
اما آژانس‌های مسافرتی همه پروازها را چارتر نمی‌کنند، بلکه پروازهایی را چارتر می‌کنند که از مسیرهای پرتردد هستند و احتمال فروششان بالا است.
بیشتربخوانید: گردشگری الکترونیکی در 2024 نسل نوین گردشگری
برای مثال در ایام نوروزی بازار بلیطهای چارتری کیش و مشهد داغ است. همانطور که کمی قبل‌تر نیز اشاره کردیم علاوه بر پروازها امکان چارتر کردن چیزهای دیگر نیز وجود دارد.
مثل اتاق هتل‌ها. بله، برخی آژانس‌های مسافرتی در برخی تورهای گروهی تعداد مشخصی از تخت هتلی را نیز همراه با صندلی‌های پرواز چارتر می‌کنند.
اما در مورد بلیطهای لحظه آخری پر طرفداری که می‌بینیم، در وافع بلیطهای چارتری هستند که مدت زمان زیادی به پروازشان نمانده ولی ظرفیت‌شان تکمیل نشده است که در صورت فروش نرفتنشان، آژانسی که آن‌ها را اجاره می‌کند دچار ضرر میشود، به همین دلیل قیمت این بلیط‌ها را ارزان‌تر از حد معمول می‌گذارند تا به فروش بروند.
چرا بلیط چارتری در ایام مختلف تفاوت قیمت زیادی دارند؟
اصی‌ترین دلیل تغییر قیمت بلیطهای چارتری میزان تقاضای مسافران برای خرید آن است. در فصولی که تعداد گردشگران بالا است و اوضاع فروش بلیطهای پرواز خوب است و سریع ظرفیت‌شان تکمیل میشود، معمولا قیمت بلیطهای چارتری بالا می‌رود. اما در فصل‌های کم تقاضا و به اصطلاح low season چون میزان تقاضا برای اکثر پروازها پایین می‌آید، قیمت بلیط‌ها نیز به تبع آن پایین می‌آیند.
پروازهای چارتری چه انواعی دارند؟
چارتر کامل (Full charter): چارتر کامل هنگامی است که تمام بلیطهای یک پرواز در یک مسیر مشخص توسط چارترکننده که می‌تواند فردی حقیقی یا حقوقی باشد، اجاره شود.
سیت چارتر (Seat charter): در این نوع از چارتر کل صندلی‌های پرواز اجاره نمی‌شود بلکه فقط تعداد مشخصی از صندلی‌های آن اجاره می‌شوند.
چارتردهنده و چارترکننده چه تفاوتی دارند؟
ایرلاین‌هایی که صندلی‌های هواپیمای خود را اجاره می‌دهند چارتردهنده هستند و آژانس‌های هواپیمایی یا اشخاص حقیقی یا حقوقی که کل یا بخشی از صندلی‌های هواپیمای چارتردهنده را اجاره می‌کنند چارترکننده هستند.
پروازهای چارتری بر اساس زمان و فاصله زمانی به چه دسته‌هایی تقسیم‌‌بندی می‌شوند؟
پرواز چارتر شناور: در این نوع چارتر صندلی‌های یک مسیر پروازی مشخص توسط چارترکننده برای مدت زمانی مشخص مثلا برای سه ماه تابستان اجاره می‌شوند.
تنها محدودیت این نوع چارتر این است که شخصی که بلیط رفت و برگشت این پرواز را می‌خرد باید در آن محدوده زمانی و مثلا فقط در آن سه ماه تابستان هم پرواز رفت و هم پرواز برگشت خود را انجام دهد و محدودیتی در آن سه ماه ندارد.
پرواز چارتر Back to back: در این نوع چارتر باید مدت رفت و برگشت پرواز در یک فاصله زمانی که از قبل مشخص شده است انجام شود.
پرواز چارتر Black Seat: در این نوع چارتر چارترکننده بلیط‌هایش را تنها برای یک تاریخ رفت مشخص و یک تاریخ برگشت مشخص ارائه می‌دهد و مانند پرواز چارتر شناور زمان و فاصله زمانی بلیط رفت و برگشت نمی‌تواند متغیر باشد و در تاریخ مشخص شده باید انجام گیرد.
بلیط چارتری چه مزایایی دارد؟
- از بزرگ‌ترین ویژگی‌های مثبت بلیطهای چارتری این است که قیمت آن‌ها گاهی اوقات بسیار ارزان میشود و در برخی موقعیت‌ها می‌توانید با قیمتی بسیار ارزان‌تر از حالت معمول، حتی ارزان‌تر از بلیط اتوبوس یا قطار، بلیط پرواز مقصد مورد نظر خود را خریداری کنید.
- بلیطهای چارتری در اکثر اوقات تا لحظه‌های آخر پرواز ظرفیت دارند و برای موقعیت‌های اضطراری مناسب هستند. در صورتی که معمولا ظرفیت بلیطهای سیستمی از چند روز قبل پر می‌شوند و امکان خریداری آن‌ها وجود ندارد.
بلیط چارتری چه معایبی دارد؟
- بلیطهای چارتری تنها برای زمانی مناسب هستند که از امکان انجام سفر خود مطمئن هستید و نمی‌خواهید سفر خود را لغو کنید. چون امکان استرداد بلیطهای چارتری تقریبا غیر ممکن است و حتی اگر ممکن باشد هزینه‌ای که باید بابت جریمه لغو بلیط خود بپردازید تقریبا برابر هزینه اصلی بلیط است.
- همانطور که در مورد قبلی اشاره کردیم بلیط چارتری تنها برای زمانی کاربرد دارد که سفرتان قطعی است، چون امکان تغییر تاریخ بلیط چارتری و موکول کردن آن به زمانی دیگر وجود ندارد.
- هزینه‌ای که برای بلیط چارتری باید پرداخت کنید برای تمامی سنین یکسان است و تفاوتی در قیمت آن برای سنین مختلف وجود ندارد، مگر برای نوزادان کوچکتر از دو سال که قیمت بلیط برای آنان حدود 10 درصد بلیط بزرگسالان میشود.
بلیط سیستمی چیست؟
بلیطهای سیستمی توسط خود ایرلاین‌ها یا نمایندگی‌های معتبرشان تعریف می‌شوند و به فروش می‌رسند.این بلیط‌ها به‌طور سالانه برنامه‌ریزی می‌شوند و نرخ آن نیز ثابت و مشخص است که توسط شرکت هواپیمایی تعیین میشود و آن را از هر مکانی خریداری کنید، تفاوتی در قیمت آن حاصل نمی‌شود. همچنین قیمت ان‌ها ثابت است، روز به روز دچار تغییر نمی‌شود و همانند بلیط چارتری لحظه‌ای نیست.
بلیط سیستمی چه مزایایی دارد؟
- چون برنامه‌ریزی بلیط سیستمی به طور سالانه است، امکان خریداری آن از فواصل زمانی بلند مدت وجود دارد.
- در صورت منصرف شدن از سفر، امکان لغو و استرداد بلیط سیستمی وجود دارد. هزینه‌ای که به عنوان جریمه لغو بلیط برای شما در نظر می‌گیرند، بر اساس زمان باقی‌مانده به پرواز، زمان درخواست، قوانین ایرلاین‌ها و کلاس پروازی بلیط شما تعیین میشود. پس از کسر این جریمه بقیه‌ی پول‌تان را به خودتان باز می‌گردانند.
- قیمت بلیطهای سیستمیی بر اساس بازه سنی افراد متغیر است و برای کودکانی که سنشان از 2 تا 13 سال است به صورت نیم‌بها محاسبه میشود. پس در صورتی که قصد سفر خانوادگی دارید و کودکی در این بازه سنی همراه شما است، بلیط سیستمی گزینه مناسبی برای شما می‌باشد.
- برای ایثارگران نیز در برخی ایرلاین‌ها مثل ایران‌ایر تخفیفاتی در نظر گرفته شده است.
- مسیرهای پروازی بلیط سیستمی تنوع بسیار بالایی دارند و هر سفری در هر مسیری را به وسیله بلیط سیستمی می‌توان انجام داد، برعکس بلیطهای سیستمی که تنها برای مسیرهایی خاص هستند.
بلیط سیستمی چه معایبی دارد؟
- قیمت بلیطهای سیستمی از پیش تعیین شده است و قیمت ثابتی دارد که معمولا قیمت آن از بلیطهای چارتری بسیار بالاتر است و توسط سازمان هواپیمایی کشور تعیین شده است. با اینکه از سال 1395 طبق مصوبه‌ای نرخ این بلیط‌ها کمی آزادسازی شد و برای آن سقف و کفی تعیین شد تا شرکت‌های هواپیمایی دستشان در تغییر قیمت کمی بازتر شود و امکان رقابت با سایر رقبا وجود داشته باشد.
- این نوع بلیط چون تاریخ مشخصی دارند، توسط ارگان‌ها یا برخی سازمان‌ها معمولا استفاده می‌شوند و نیز چون امکان خریداری بلیط از فوصل بلندمدت وجود دارد معمولا بلیط‌ها توسط برخی افراد خیلی زودتر خریداری می‌شوند. پس ممکن است ظرفیت برخی پروازها خیلی زود، حتی چند ماه مانده به تاریخ پرواز پر شود و دیگر امکان خریداری بلیط وجود نداشته باشد. این اتفاق معمولا در ایام پیک سفر مانند ایام نوروز، برخی مناسبت‌ها یا تابستان‌ها اتفاق می‌افتد.
بالاخره کدام بلیط را بخرم؟
در مورد این دو بلیط باید گفت که تفاوتی در نوع هواپیما، کیفیت و خدماتی که ارائه می‌دهند وجود ندارد پس در این مورد خرید هر کدام با دیگری فرقی ندارد و نیازی به نگرانی نیست. اما اگر در شرایطی قرار گرفتید که دست شما برای انتخاب هر دو نوع بلیط باز بود و در مورد تاریخ و زمان سفر خود اطمینان داشتید، با توجه به اینکه بلیط چارتری قیمت ارزان‌تری نسبت به بلیط سیستمی دارد، مناسب‌تر خواهد بود.
سوالات متداول:
- قیمت بلیط سیستمی ارزان‌تر است یا بلیط چارتری؟
قیمت بلیط سیستمی یک قیمت از پیش تعیین شده است، اما در اکثر اوقات قیمت بلیط چارتری از بلیط سیستمی بسیار ارزان‌تر است.
- امکان استرداد بلیط چارتری یا سیستمی وجود دارد؟
امکان استرداد بلیط سیستمی وجود دارد اما استرداد بلیط چارتری تقریبا ممکن نیست.
- بلیط چارتری چه انواعی دارند؟
بلیط چارتری سه نوع شناور، بک تو بک و بلک سیت را دارد که محدودترین نوع آن در تاریخ بلک سیت و آزادترین بلیط شناور است.
- کدام نوع بلیط را می‌توان چند ماه زودتر خریداری کرد؟
بلیط سیستمی
- معمولا ظرفیت کدام نوع بلیط زودتر پر میشود؟
بلیط سیستمی
- کدام نوع بلیط برای سفرهای خانوادگی مناسب‌تر است؟
بلیط سیستمی
- امکان تغییر تاریخ کدام نوع بلیط وجود دارد؟
بلیط سیستمی
- کدام نوع بلیط را می‌توان لحظه آخری خریداری کرد؟
بلیط چارتری
- بلیط سیستمی را از کجا می‌توان خرید؟
از شرکت‌های هواپیمایی و نمیاندگان رسمی آن‌ها
- بلیطهای چارتری را از کجا می‌توان خرید؟
از آژانس‌های مسافرتی و سایت‌های ارائه‌دهنده بلیط سفر
